Wypalenie zawodowe to nie tylko zmęczenie po długim dniu pracy. To chroniczny, wyniszczający stan, który odbiera energię, radość, wręcz sens pracy. Dla niektórych jest to uczucie zupełnego odcięcia od pasji, dla innych – poczucie, że już nigdy nie nadążą, że ich wysiłki są niedoceniane, a zdrowie i życie osobiste są w stanie nieustannego kryzysu. Czy są skuteczne terapie, które mogą pomóc? Tak, i właśnie dlatego warto poznać podejścia terapeutyczne, które pomagają przywrócić równowagę.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – zmiana myślenia i działania
Jednym z najczęściej stosowanych i skutecznych sposobów leczenia wypalenia zawodowego jest terapia poznawczo-behawioralna, czyli CBT. CBT opiera się na założeniu, że to nasze myśli wpływają na emocje i działania, a więc także na to, jak reagujemy na stres i wyzwania zawodowe. W przypadku wypalenia zawodowego CBT skupia się na identyfikacji tych przekonań i myśli, które prowadzą do nadmiernego obciążenia psychicznego – na przykład na obsesyjnym dążeniu do perfekcjonizmu, myśleniu, że „musisz” pracować bez przerwy, by być wartym sukcesu, czy też przekonaniu, że odpoczynek to strata czasu.
CBT pomaga zmieniać te negatywne myśli oraz nawyki, które prowadzą do wypalenia. Oto, co się dzieje w terapii: terapeuta uczy, jak zauważać i kwestionować automatyczne reakcje na stres, jak przełamywać niezdrowe nawyki, takie jak „ciągłe sprawdzanie maila” czy „nadmiarowy perfekcjonizm”. Co więcej, w terapii nauczysz się lepiej radzić sobie z emocjami, korzystać ze zdrowych mechanizmów wsparcia i wyznaczać granice – szczególnie jeśli czujesz presję, by poświęcać pracy cały czas i energię. Na terapii poćwiczysz też asertywne odpowiedzi na trudne prośby, rozwiniesz umiejętności planowania czasu, odpoczywania i zauważania własnych potrzeb. W trakcie terapii dowiesz się co robić, aby wrócić do gry i zaplanujesz kolejne kroki.
W naszym Centrum „Problem z Głowy” w nurcie tym pracuje Patrycja Grzesikiewicz, Aleksandra Miernik, Kamila Renka, Edyta Walicka, a online Iza Woroniecka, Julia Nowacka.
Terapia skoncentrowana na schematach – przezwyciężanie destrukcyjnych wzorców
Terapia ta bada wpływ relacji i doświadczeń z przeszłości na obecne problemy. W przypadku wypalenia zawodowego, podejście to pomaga zidentyfikować i przepracować „schematy”, czyli głęboko zakorzenione wzorce myślenia, emocji i zachowań, które mogą prowadzić do stresu, nadmiernego perfekcjonizmu lub trudności z wyznaczaniem granic.
Czym są schematy? To swego rodzaju „filtry” powstałe na bazie doświadczeń, często tych z dzieciństwa, które wpływają na to, jak reagujemy na stresujące sytuacje, jakie mamy oczekiwania wobec siebie i innych oraz jak radzimy sobie w relacjach. Na przykład osoba, która wykształciła schemat „surowych standardów” lub „samopoświęcenia”, może czuć przymus pracy ponad siły, by zasłużyć na aprobatę, nawet kosztem zdrowia i życia osobistego.
W terapii schematów terapeuta pomaga Ci rozpoznać te wzorce i ich źródła, a następnie pracuje nad ich zmianą. Kluczowe jest zrozumienie, w jaki sposób nieuświadomione przekonania mogą prowadzić do wypalenia zawodowego – na przykład, jeśli ktoś wciąż powtarza sobie, że musi spełniać najwyższe oczekiwania, by być „wystarczająco dobrym”.
Terapia schematów pomaga nie tylko zrozumieć, ale i zmienić te głęboko zakorzenione wzorce, dzięki czemu osoba zmagająca się z wypaleniem może wypracować zdrowsze podejście do pracy, lepiej radzić sobie z emocjami i stawiać zdrowe granice.
Jeśli czujesz, że to do Ciebie przemawia, zapisz się na terapię do Angeliki Śniegockiej.
Terapia oparta na akceptacji i zaangażowaniu (ACT) – w zgodzie z wartościami
ACT, czyli terapia akceptacji i zaangażowania, jest podejściem, które łączy elementy uważności z pracą nad wartościami osobistymi. W przypadku wypalenia zawodowego, ACT uczy, jak lepiej radzić sobie z trudnymi emocjami, takimi jak frustracja, stres czy poczucie wypalenia, zamiast unikać ich czy z nimi walczyć. Kluczowym celem ACT jest pomoc w rozwinięciu elastyczności psychicznej, co oznacza zdolność do przystosowywania się do trudnych sytuacji i stresów, jednocześnie pozostając w zgodzie z własnymi wartościami.
Terapia ACT jest oparta na sześciu filarach, które pomagają w budowaniu bardziej satysfakcjonującego życia. Przede wszystkim uczy, jak akceptować emocje, zamiast je tłumić, oraz jak patrzeć na swoje myśli z dystansu, bez traktowania ich jako absolutnej prawdy. W kontekście wypalenia zawodowego takie podejście pozwala osobom spojrzeć na stres i presję z innej perspektywy, zmniejszając wewnętrzną walkę z emocjami, które towarzyszą codziennym wyzwaniom.
ACT to także praca nad określeniem i realizacją własnych wartości. Wypalenie często wynika z zagubienia sensu w tym, co robimy – gdy cele zewnętrzne zaczynają przeważać nad tym, co dla nas naprawdę ważne. ACT pomaga w zidentyfikowaniu tych głęboko ukrytych wartości oraz stopniowym budowaniu działań, które są z nimi zgodne. Dzięki temu terapia pozwala nie tylko radzić sobie ze stresem, ale również odnaleźć większy sens i satysfakcję w życiu zawodowym.
Terapia ACT sprawdza się szczególnie dobrze w przypadku osób, które czują się przytłoczone presją, ale jednocześnie mają pragnienie, by ich życie zawodowe było w harmonii z ich autentycznymi wartościami.
W naszym Centrum „Problem z Głowy” w nurcie tym pracuje Edyta Walicka, Iwona Kosińska a online Ania Szach.
Terapia psychodynamiczna – odkrywanie ukrytych przyczyn wypalenia zawodowego
Terapia psychodynamiczna to podejście, które skupia się na badaniu głębszych, często nieświadomych przyczyn wypalenia zawodowego. Zakłada, że nasze aktualne problemy i reakcje mogą wynikać z doświadczeń z przeszłości oraz z niewyrażonych emocji i wewnętrznych konfliktów. W przypadku wypalenia zawodowego, psychodynamiczne podejście koncentruje się na odkryciu, co kryje się za chronicznym zmęczeniem, stresem czy frustracją – jakie nierozwiązane emocje lub dawne wzorce zachowań są za to odpowiedzialne.
Na sesjach terapeutycznych pacjent, przy wsparciu terapeuty, eksploruje swoje doświadczenia, wspomnienia oraz ukryte motywacje, które mogły przyczynić się do obecnych trudności. Terapia psychodynamiczna nie tylko pomaga w uświadomieniu sobie mechanizmów i przekonań, które sprawiają, że ktoś jest nadmiernie zaangażowany w pracę lub boi się odpuścić, ale także umożliwia przepracowanie tych emocji, co przynosi ulgę i zmniejsza presję.
Przykładowo, osoba przepracowująca się może odkryć, że jej dążenie do perfekcjonizmu wynika z dawnych oczekiwań rodziców lub chęci uzyskania akceptacji. Zrozumienie tych nieuświadomionych motywacji pozwala zmniejszyć ich wpływ na codzienne decyzje i pomaga zyskać większą kontrolę nad własnym życiem zawodowym.
W nurcie psychodynamicznym pracuje u nas Patrycja Cholewińska.
Terapia grupowa – wspólnota, wsparcie i wymiana doświadczeń
Czasami największą ulgą w wypaleniu zawodowym jest świadomość, że nie jesteś sam. Terapia grupowa daje taką możliwość – spotykasz ludzi, którzy mierzą się z podobnymi problemami, mogą dzielić się swoimi historiami i uczuciami, dawać sobie nawzajem wsparcie. Grupa terapeutyczna oferuje przestrzeń do dzielenia się przeżyciami, wyzwaniami oraz sposobami radzenia sobie z wypaleniem. Uczestnicy uczą się od siebie nawzajem technik radzenia sobie ze stresem, wyznaczania granic i budowania zdrowych nawyków, które mogą pomóc zapanować nad życiem zawodowym.
Dzięki terapii grupowej można także uświadomić sobie, że wypalenie nie jest oznaką słabości ani czegoś „nienormalnego”. Obecność innych osób z podobnymi doświadczeniami pomaga poczuć ulgę, zrozumienie i motywację do wprowadzania zmian. To wsparcie grupowe pozwala także rozwijać umiejętności komunikacyjne i interpersonalne, które są niezwykle przydatne, gdy napięcie w pracy wpływa na relacje.
Jeśli chciałabyś skorzystać z terapii grupowej dla osób wypalonych zawodowo – napisz do nas.
Terapia integracyjna – połączenie różnych podejść
Wiele osób decyduje się na terapię integracyjną, czyli taką, która łączy elementy różnych nurtów. Takie podejście pozwala dopasować terapię do indywidualnych potrzeb, a także skupić się na najważniejszych aspektach. Na przykład możesz zacząć od pracy nad negatywnymi przekonaniami (CBT), aby następnie przejść do pracy z trybami i wykształcenia lepszego sposobu radzenia sobie (terapia schematów), a mindfulness stosować jako narzędzie codziennego zarządzania stresem (ACT).
Terapię integracyjną w Centrum „Problem z Głowy” prowadzi Iwona Kosińska, Angelika Śniegocka a online Anna Szach.
Jak wybrać najlepszą terapię?
Wybór zależy od tego, jakie masz potrzeby i jakie są Twoje osobiste wyzwania. Jeśli głównym problemem jest stres i presja na perfekcjonizm, CBT może być idealnym wyborem. Jeśli czujesz się więźniem swojej przeszłości, możesz potrzebować spotkać się z uczuciami, przed którymi się broniłaś – umożliwi Ci terapia schematów albo terapia psychodynamiczna. Jeśli potrzebujesz teraz odzyskać równowagę emocjonalnej, ACT może być idealnym codziennym wsparciem.
Na końcu najważniejsze jest podjęcie działania. Wypalenie zawodowe to trudny stan, ale jest wiele dróg, które mogą pomóc. Czy czujesz, że któraś z metod mogłaby Cię wesprzeć w Twojej sytuacji? Jeśli się wahasz, skorzystaj z podejścia integracyjnego i sprawdź, dokąd zaprowadzi Cię proces.
